“In the age of hyperconnectivity, the perverse implications of media echo chambers are becoming more and more obvious.”

- Disnovation -

Predictive Art Bot

De installatie Predictive Art Bot werd tentoon gesteld bij de expositie Robot Love in de Melkfabriek.


In dit verslag leg ik uit:

  • welk standpunt Disnovation inneemt;
  • tot welk actueel debat en welke ontwerpers zij zich verhouden;
  • wat de relevantie ervan is met betrekking tot mijn eigen onderzoek.

Auteurschap

De Predictive Art Bot is een algoritme dat uit de newsfeed van diverse nieuws- en socialmedia-websites nieuwe koppen genereert. Soms zijn deze koppen bijna niet te onderscheiden van de ‘echte’ of bestaande nieuwsberichten (Robot Love, 2018). De initiatiefnemers van het werk zijn Maria Roszkowka en Nicolas Maigret, die deel uitmaken van de kunstenaarsgroep Disnovation. Disnovation maakt werk dat zich bevindt op het snijvlak van kunst, onderzoek en hacken. Daarbij stellen ze de dominante opvatting van innovatie, die vooral gericht is op winstmaximalisatie, ter discussie. Dit resulteert vaak in projecten die alternatieve verhalen de wereld inbrengen en waarmee ze het debat rondom innovatie willen stimuleren.

Predicitve Art Bot bevraagt en gaat over de volgende thema’s:

  • De inzet van algoritmen ten behoeve van massaconsumptie / winstmaximalisatie
  • Filterbubbles die resulteren in steeds homogenere denkbeelden
  • De creativiteit van een robot / computer

De Predicitve Art Bot is enerzijds een inspiratiemiddel voor toekomstige artistieke stromingen en anderzijds een commentaar op ons blind vertrouwen op de algoritmische cultuur. Maria Roszkowka en Nicolas Maigret gaan met het project in op de manier waarop algoritmen tegenwoordig sociale codes beïnvloeden. Deze lijken steeds vaker te worden bepaalt door Facebook, Google en Amazon-algoritmen: niet over wie we zijn, maar wie we zullen zijn in de toekomst. Denk bijvoorbeeld aan aankoop-algoritmen en aanbevelingen (Bowker, 2017). In het televisie programma VPRO Tegenlicht: Verslaafd aan het algoritme wordt deze kwestie bevraagt. Hoe zou een samenleving eruit zien waarin we gestuurd worden door big data en computercode? (VPRO, 2018). Groepen van vergelijkbaar gedrag worden verdeeld in Filterbubbels die de manier van denken sterk beïnvloeden. Dit resulteert in steeds homogenere denkbeelden binnen groepen gelijkgestemden (Disnovation, 2018).

Links: NOS Nieuwsuur | Rechts: VPRO Tegenlicht

De algoritmen worden tegenwoordig op grote schaal gebruikt om voorspellingen te doen met behulp van data-analyse en patroonherkenning voor applicaties zoals het koopgedrag van bepaalde groepen, wereldwijde marktontwikkelingen en zelfs potentiële misdaden. In China kan dit tracken van gedrag zo maar onderdeel van de sociale controle van de overhead worden. NOS nieuwsuur publiceerde in 2018 een artikel over hoe de Chinese regering in 2020 een sociaal kredietsysteem in wil voeren, waarbij de chinese bevolking plus- en minpunten toegewezen krijgen voor hun kredietachtergrond, het nakomen van contracten, maar ook voor hun gedrag en hun vriendschappen (NOS nieuwsuur, 2018).


Ontwikkelingen zoals deze hebben Disnovation gebracht tot de Predictive Art Bot. De bot maakt ook gebruik van een algoritme, maar met een geheel ander doel: het is een specialist in het maken van kunstprognoses. Deze worden dagelijks gepubliceerd op Twitter en zijn bedoeld om de beperkte menselijke verbeelding uit te breiden met nieuwe, niet-menselijke perspectieven. Het bevrijdt kunstenaars van de beperkingen van creativiteit en ontwikkelt ideeën die nog niet geïmplementeerd of bedacht zijn door mensen (Disnovation, 2018).

Online Culture Wars, Disnovation

Context / Netwerk

De kunstenaarsgroep Disnovation strekt zich uit over een breed scala aan evenementen: lezingen, debatten, tentoonstellingen, performances en workshops. Ze houden zich bezig met vragen omtrent de “propaganda van innovatie” (Disnovation, 2018). Ze bevragen daarbij wat de rol van de ontwerper binnen dit geheel is en welke alternatieve praktijken deze situatie kan opleveren. Een voorbeeld daarvan is de Predictive Art Bot, maar ook andere projecten van Disnovation verhouden zich tot dit onderwerp. Online Culture Wars is een poster die ook te zien was tijdens de Dutch Design Week bij The New Newsroom, waarop in kaart is gebracht hoe ‘memes’ politieke dimensies met zich mee brengen en bevraagt in hoeverre dit de kiezer kan beïnvloeden (MU Artspace, 2018).

The Attention Fair, Julia Janssen

Het onderwerp van sturing van gedrag door technologische ontwikkelingen zoals algoritmen en data-analyses is actueel bij meerdere ontwerpers. Design researcher en grafisch ontwerper Julia Janssen presenteerde dit tijdens de Dutch Design Week met The Attention Fair: Explore the future of your data. Ook zij wil de bezoeker bewust maken van de hoeveelheid data die we online produceren en hoe bedrijven hier gebruik van maken. “We hebben de neiging om te denken dat een service ons ‘gratis’ wordt aangeboden. Maar ‘gratis’ staat tussen aanhalingstekens omdat het misleidend is dat deze dienst daadwerkelijk gratis is. Je betaalt ervoor met een speculatieve valuta eenheid: de valuta van jouw online gedrag. De valuta van data” (Dutch Design Week Eindhoven, 2018). Haar onderzoekspraktijk richt zich op alternatieve valutaeenheden, nieuwe economische modellen en de impact van technologie op onze samenleving (Julia Janssen, 2018).


MU Artspace houd zich met de expositie The New Newsroom bezig met een vernieuwde kijk op journalistiek. Hier werden zeven avonden verschillende talkshows georganiseerd gedurende de Dutch Design Week. Onderwerpen en vragen waren onder andere: Hoe verhoudt online personalisatie zich met de journalistiek? Welke spanning is er gaande tussen individuele en collectieve perceptie in journalistiek via nieuwe media? Zou het een broedplaats kunnen zijn voor nieuwe ideeën als het op een goede manier gebeurt?


Eén van de avonden experimenteerden Studio Arvid & Marie, Martina Huynh en Jonas Althaus bij MU met dit onderwerp in de vorm van een talkshow waarbij het publiek steeds meer controle kreeg (MU Artspace, 2018). Sprekers waren onder andere: Danielle Arets (associate lector journalistiek en innovatie aan de Tilburgse Fontys Hogeschool Journalistiek en associate lector aan de Design Academy Eindhoven), Marien ten Houten (oprichter van Ilse) en Ruben Pater (ontwerper en onderzoeker van projecten die op het grensvlak liggen tussen journalistiek en grafisch ontwerp).


Relevantie

Predictive Art Bot bevraagt de sturing van menselijk gedrag (in dit geval met behulp van online data) en ons bewustzijn daarvan. 


De volgende aspecten spreken mij aan in het werk van Disnovation:

  • Het analyseren van algoritmen en de gevolgen voor onze manier van denken;
  • De presentatie van een tegenbeweging door het creëren van een kans voor creativiteit door middel van het gebruik van algoritmen;
  • Het onvoorspelbare in de resultaten (verrassingseffect);
  • Het inspelen op actualiteit.

De onderwerpen en methoden die Disnovation aankaart zie ik mijn eigen werk op de volgende manier terug:

  • Het bevragen van de sturing van menselijk gedrag;
  • Het bevragen van de beeldvorming van onze ‘werkelijkheid’;
  • Het gebruik van bestaand materiaal, geplaatst of gecombineerd in een nieuwe context;
  • De bevraging van ons bewustzijn daarvan.

Op de Tumblr-pagina disnovation.tumblr.com worden interessante artikelen omtrent de onderwerpen van hun projecten geplaatst, als onderdeel van hun design research.


Bronnen

Bowker, G. C. (2017). Predictive Art Bot V4 (2017). Geraadpleegd op 18 oktober 2018, van http://peripheriques.free.fr/blog/index.php?/works/2017-predictive-art-bot-v4/


Disnovation (2018). Predictive Art Bot. Geraadpleegd op 18 oktober 2018, van https://disnovation.org/pab.php


Dutch Design Week Eindhoven (2018). The Attention Fair. Geraadpleegd op 3 november, van https://www.ddw.nl/en/programme/67/the-attention-fair


Janssen, J. (2018). Graphic design Julia Janssen Design research. Geraadpleegd op 3 november, van http://www.julia-janssen.nl/index.html


MU Artspace (2018). Online Culture Wars, Disnovation. Eindhoven: The New Newsroom (tijdens Duch Design Week).


MU Artspace (2018). What if … Your news bubble pops? Arvid & Marie X Martina & Jonas. Folder: 9 days and 1000m2 of fearless shamelessness or DDW at MU.


NOS nieuwsuur (2018). Big Brother 2.0: In China bepaalt je ‘sociale score’ je leven. Geraadpleegd op 4 november 2018, van https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2227440-big-brother-2-0-in-china-bepaalt-je-sociale-score-je-leven.html


Robot Love (2018). Predictive Art Bot, Disnovation. Eindhoven: Robot Love (tijdens Dutch Design Week).


VPRO (2018). VPRO Tegenlicht, Verslaafd aan het algoritme [videobestand]. Geraadpleegd op 4 november 2018, van https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2017-2018/verslaafd-aan-het-algoritme.html

Laat een bericht achter